آشنایی با صنایع دستی ارومیه

ارومیه یکی از کلان‌شهرهای ایران می باشد که مرکز استان آذربایجان غربی می باشد. شهرستان ارومیه در شمال غربی ایران واقع‌شده می باشد.

صنایع دستی شهر ارومیه، در کنار جذب های گردشگری ارومیه نظر همه مسافران را به خود جلب می کنند، و ما قصد داریم در این بخش شما را با این هنرهای زیبا آشنا کنیم. صنایع دستی آذربایجان غربی تنوع و جلوه ی بی نظیری دارد به این علت که آمیخته ی هنر و تجربه ی اقوام ترک و کرد این منطقه هستند.

قالی ارومیه :

ارومیه را می‌توان به‌عنوان یکی از قطب‌های قالی دست‌باف ایران شناخت که سهم زیادی از صادرات قالی کشور متعلق به این منطقه می باشد. در میان شهرهای استان‌های آذربایجان غربی خوی، ارومیه، تکاب، بوکان، شاهین‌دژ و میاندوآب در زمینه بافت قالی نفیس پیشرو هستند، اما در این میان قالی ریز ماهی و افشار آهنین شهرهای خوی و تکاب به دلیل لطافت و استواری بالا معروفیت زیادی دارند و حتی در سطح بین‌الملل هم شناخته‌شده می باشد. از جمله شاخص‌ترین ویژگی‌های قالی دستباف آذربایجان غربی رنگ و طرح آن می باشد، که علاوه بر تغییرناپذیر بودن زیباست.

منبت کاری ارومیه:

منبت کاری از صنایع قدیمی ارومیه می باشد که قدمتی نزدیک به یک قرن دارد. استاد کاران این هنر با تمامی ذوق و سلیقه خود نقوش برجسته را بر روی چوب پیاده می کنند. هنرمندان منبت کار در این منطقه بیشتر از چوب گردو برای ایجاد یک طرح استفاده می‌کنند. بیشتر منبت‌کاران ارومیه در فصل پاییز و زمستان یعنی دوران برش درختان از سنندج چوب لازم را خریداری می‌کنند. چوب‌های سنندج دارای جنس مناسب و رنگ‌های زیبا می‌باشد.

منبت کاران برای ساخت فرآورده‌های چوبی، ابتدا چوب‌‌های خریداری شده که به صورت الوار هستند را برش می‌دهند و آن‌ها را به مکعب تقسیم می‌کنند. بعد از حاضر شدن چوب، طرح‌هایشان را روی آن کنده‌کاری می‌کنند و در آخر روی آن را با سیلرکیلر یا لاک الکل می‌پوشانند.

رودوزی ارومیه :

در این صنعت، بر روی پارچه های آسان و بدون طرح با نخهای ابریشمی و رنگی و بوسیله سوزن طرح هایی زیبا روی پارچه ایجاد میکنند.رودوزی از مشتقات هنر سوزن دوزی می باشد.در این هنر زنان هنرمند آذربایجانی با استفاده از نخ‌های ابریشمی بر روی پارچه‌های آسان طرح یا نقاشی رسم می‌کنند و محصولات مختلفی را با آن تهیه می‌کنند.

این صنعت از قدیم در منزل ها در میان بانوان منزل دار رواج انبوه داشته ، همچنین در زمانهای نه چندان دور، دختران دم اقبال از این صنعت در پایان جهیزیه خود استفاده زیادی میکردند. با مراجعه به فروشگاههای صنایع دستی ارومیه رودوزیهای بسیاری را بر روی کفش ، لباس، زیرلیوانی، رومیزی و … مشاهده خواهید کرد.

رنگرزی و چاپ‌های سنتی :

کلیه فرآورده‌هایی که به‌وسیله قلم‌مو، قالب و شابلون رنگ‌آمیزی می‌شود و پذیرای نقش بازي كردن می‌شود جزو چاپ‌های سنتی به‌حساب می‌آیند، البته در آذربایجان غربی عمدتا در زمینه رنگرزی پرکاری می‌کند و از جمله شهرهای پرکار در این زمینه می‌توان به ارومیه اشاره کرد.

زیبا‌کاری بر روی چوب :

یکی از رایج‌ترین صنایع‌دستی ارومیه زیبا‌کاری بر روی چوب می باشد. در این هنر زیبا بر اساس یک طرح مشخص قطعات چوب را بر روی شی‌ء توسط چسب قرار می‌دهند. چوب مورداستفاده در زیبا‌کاری چوب درخت سنجد، گلابی، گردو، صنوبر و سرو می باشد.

انواع جعبه سیگار، دستمال کاغذی، شکلات خوری، وسایل تزئینی و انواع گردنبند و دستبند،جعبه لوازم آرایش و… که در این شهرستان تولید می‌شوند به روش ریزه کاری روی چوب می باشد. وسیله مورد استفاده تقریباً همانند منبت کاری می باشد و بیشتر از وسایل مخصوص برش و متصل‌کردن و سمباده استفاده می‌شود. پس از اتمام کار روی محصول را با لایه‌های از لاک الکل یا سیلر کیلر می‌پوشانند.

پیکر تراشی ارومیه:

از قدیمی ترین و رایج تریبن هنرهای آذربایجان غربی می باشد. در صنعت پیکر تراشی مجسمه هایی به اشکال مختلف نظیر پرنده انسان و… می سازند.

پیکرتراشی در ارومیه هنر ایجاد مجسمه‌های از جنس چوب می باشد. در واقع پیکرتراشی همان هنر ساخت مجسمه‌های سنگی یا چوبی می باشد که از قرن‌ها پیش رایج بوده می باشد. قدمت این هنر در ایران زیاد قدیمی می باشد، چرا که در آثار تخت جمشید نیز از نقش بازي كردن برجسته تا مجسمه می‌توان شاهد بود.